Servië, een stukje geschiedenis
Van de zomer ga je (misschien) naar Servië. Mogelijk weet je dat de hoofdstad Belgrado is en dat de Donau ook door Servië gaat. Maar wat weet jij eigenlijk van de geschiedenis van Servië?! Ik zal proberen hier kort iets over op een rijtje te zetten. Houd je vast, het is een aardige kluif.
WOI
Laten we beginnen bij de Eerste Wereldoorlog. Die begon namelijk op de Balkan en wel in Sarajevo. Nadat de Turken (Ottomaanse rijk) definitief weg waren, liet hun afwezigheid een situatie achter waarin nationalisme groeide. In 1914 werd de Habsburgse troonopvolger Frans-Ferdinand in Sarajevo (de hoofdstad van de Oostenrijk-Hongaarse provincie Bosnië en Herzegovina) vermoord door een Bosnisch-Servische nationalist. Oostenrijk pikte dat natuurlijk niet en viel Servië aan. De Eerste Wereldoorlog was een feit.
Na de Eerste Wereldoorlog werd in 1918 het eerste Joegoslavië gesticht. Twee jaar daarna werden in 1920 grote stukken van Hongarije herverdeeld over de omliggende landen in het Verdrag van Trianon. Jullie gaan van de zomer naar het gedeelte dat aan Servië werd toebedeeld, Vojvodina. Tussen 1941 en 1945 hoorde het weer even bij Hongarije, maar daarna niet meer.
De Serviërs probeerden – na 1918 – in Joegoslavië een dominante rol te spelen, wat hen niet in dank werd afgenomen. Met name de Kroaten wilden zich absoluut niet voegen en streefden naar zelfstandigheid: in 1939 kreeg Kroatië autonomie.
WOII
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Joegoslavië opgedeeld en viel het onder diverse landen. Servië stond onder bestuur van Duitsland. Tito leidde in die periode de belangrijkste verzetsbeweging. In 1943 kreeg deze Tito met zijn beweging zelfs steun van de geallieerden. In 1945 ontstond de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. Tito werd de baas en hij volgde het voorbeeld van de leider van de Sovjet Unie, Stalin. Vanaf 1948 veranderde hij van tactiek en richtte zich juist op het westen. Dit Joegoslavië bestond uit een aantal deelstaten en enkele autonome provincies. Veel nationaliteiten en culturen binnen één Joegoslavische federatie. Dat is vragen om problemen. En die kwamen er dan ook.
Jaren ’90
Deelstaten die zelfstandig wilden worden, maar weer werden ingelijfd; Serven die ook buiten het huidige Servië en in andere gebieden woonden. Toen Slobodan Miloševic eind jaren ’80 leider werd, maakte hij zich hard tegen de ‘discriminatie’ en ‘genocide’ van de Serven in deze gebieden. Begin jaren ’90 (tsja, wie van jullie herinnert zich dat nog?) viel Joegoslavië langzamerhand uiteen in aparte landen, maar niet zonder bloederige oorlogen om de grenzen vast te stellen. De Hongaren in Vodjvodina herinneren zich die oorlog nog goed: velen van hen zijn toen – samen met Kroaten – uit het gebied verjaagd en gedood; sluipende etnische zuiveringen.
Uiteindelijk werd in 1999 in Den Haag 
het International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia opgezet. Misschien klinkt dat wel bekend in je oren. Daar werd Miloševic in 2001 aangeklaagd voor medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden en etnische zuiveringen (namelijk om het Servische volk te zuiveren van anderen).
In de jaren negentig en het begin van de 21e eeuw volgde nog meer politieke strijd en herverdeling van de Balkan.
In 2006 verklaarde Montenegro zich onafhankelijk (dit land vormde een statenbond met Servië). In 2008 verklaarde Kosovo zich onafhankelijk.
Dit jaar
Afgelopen januari liepen de spanningen in Servië en Kosovo weer op. De Serviërs die in het noorden van Kosovo wonen, zien dit land namelijk als een provincie van Servië. Terwijl Kosovo toch echt onafhankelijk is. Maar goed, ik vraag me dan sowieso af of zolang er nog Serviërs in buurlanden wonen, er onrusten zullen blijven omdat deze Serviërs aan willen sluiten bij het land Servië.
Als je nu nog aan het lezen bent: petje af! 🙂 Echt een gecompliceerde geschiedenis, met veel oorlogen daarin. En dit is nog maar de enorm verkorte versie.
Ik hoop dat je een beetje een indruk hebt van de geschiedenis van Servië. Altijd goed om te weten als je ergens op bezoek gaat wat er zich daar heeft afgespeeld. Het helpt je om de huidige situatie beter te begrijpen. Wat je bijvoorbeeld zult zien is dat veel plaatsen twee namen hebben: een Servische en een Hongaarse. Nu weet je waar dat vandaan komt.
Bronnen:
https://www.landenweb.nl/servie/geschiedenis/
Artikel NOS 19 januari 2017: http://nos.nl/artikel/2153843-balkanlanden-liggen-in-de-clinch-door-verschuiving-op-wereldtoneel.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hongaarse_minderheid_in_Servi%C3%AB